Empathie leren hebben

Empathie leren hebben voor iemand die de werkelijkheid anders ziet dan jij,  door begrip te krijgen van jouw en hun onvervulde behoeftes. 

Informatievervorming (ook wel vooringenomenheid of op z’n Engels: bias) en onvervulde jeugdbehoeften zijn nauw met elkaar verbonden. Negatieve jeugdervaringen kunnen leiden tot vervormde overtuigingen en percepties, die ons gedrag op volwassen leeftijd kunnen blijven beïnvloeden. Door dit verband te herkennen en te begrijpen, kunnen we anderen met empathie en mededogen benaderen en hen helpen hun onderliggende problemen aan te pakken. Met begrip en steun kunnen we een positievere en gezondere toekomst creëren, zowel thuis als op het werk.

Vanaf het moment dat we geboren worden, vormen onze jeugdervaringen onze beleving, overtuigingen en gedragingen. Maar wat gebeurt er als deze ervaringen negatief zijn en er niet aan onze behoeften wordt voldaan? De gevolgen van zulke ervaringen kunnen langdurig zijn en leiden tot het onbewust vervormen van onze waarnemingen. Dat kan flinke gevolgen hebben, onder meer met het creëren en onderhouden van gezonde persoonlijke en professionele relaties.

Informatievervorming kan gedefinieerd worden als het verkeerd interpreteren, veranderen of overdrijven van informatie. Als we informatie door een vervormde of gekleurde lens bekijken, kunnen onze waarnemingen en overtuigingen drastisch verschillen van de werkelijkheid. Deze vervormingen en verkleuringen kunnen het gevolg zijn van onvervulde behoeften uit onze kindertijd, waardoor we bijvoorbeeld geloven dat er nooit aan onze behoeften is voldaan en dat er ook nooit aan zal worden voldaan.

Wanneer niet aan onze kinderbehoeften aan genegenheid, zorg, veiligheid en bevestiging wordt voldaan, kunnen we negatieve mechanismen ontwikkelen om met de pijn en het trauma om te gaan.  In psychologische termen wordt dit coping genoemd. Deze mechanismen kunnen leiden tot vervorming van wat we vinden van de dingen die we meemaken.

Iemand met verlatingsangst kan bijvoorbeeld aanhankelijk en behoeftig worden en waar mogelijk aandacht zoeken. Ze kunnen acties van anderen voelen als een teken van afwijzing, terwijl de ander het in werkelijkheid niet zo bedoelde. Deze verkeerde interpretatie leidt soms tot verdere negatieve gedachten en gedragingen en kan leiden tot problemen met het aangaan en onderhouden van gezonde relaties.

Op dezelfde manier kan iemand met een onopgelost trauma moeite hebben met het stellen en handhaven van gezonde grenzen. Ze kunnen de problemen van anderen overnemen als hun eigen problemen, wat leidt tot een verlies van persoonlijke identiteit en een cyclus van negatief denken.

Het begrijpen van het verband tussen informatievervorming en onvervulde behoeften uit de kindertijd is cruciaal bij het opbouwen van empathie en compassie. Door te erkennen dat gedrag voortkomt uit pijn en trauma, kunnen we anderen met meer begrip en steun benaderen. Wanneer je merkt dat je vaak denkt dat anderen geen positieve invloed op jouw leven hebben, kan het nuttig zijn om je eigen onvervulde behoeften eens onder de loep te nemen.

Je kunt tot de conclusie komen dat je zo graag de dingen wilt die je vroeger niet kreeg terwijl je ze wel nodig had, dat je onbewust niet altijd eerlijk bent tegenover anderen. Soms vraag je dan teveel en soms ervaar je dingen te sterk. Het kan natuurlijk ook zijn dat je het wel goed hebt en de verkeerde mensen om je heen hebt.

Wanneer je met anderen samenwerkt, wordt je vermogen om een eerlijke beoordeling van het gedrag en de bedoelingen van anderen soms flink op de proef gesteld. Collega’s zeggen soms dingen zonder er over na te denken welke impact hun woorden hebben. Werkstress en de voortdurend nodige voortgang maken ons allemaal minder zorgvuldig in wat we doen en zeggen, en ook in welke toon we gebruiken.

Het wordt nog ingewikkelder wanneer verschillende soorten relaties door elkaar heen lopen. Vriendschappen op het werk zijn heel normaal en ook goed, maar versterken ook de effecten van bias. Extremere voorbeelden zijn regelmatig te vinden bij ondernemers-echtparen. De druk van het ondernemen, de vaart van de onderneming en de ingewikkelde mix van behoeften is een gevaarlijke cocktail voor plezier, prestaties en de relatie. Wanneer dit niet op tijd wordt gezien en opgelost, kan het tot ontwrichtende uitkomsten leiden door soms zelfs generaties lang kunnen doordreunen.

Wil je hieraan werken dan is het beter leren kennen van je eigen persoonlijkheid een nuttige eerste stap. Beleeff adviseert en begeleidt ondernemers, teams en individuele medewerkers om zich ook op dit vlak te ontwikkelen.